فیسالیس یا عروسک پشت پرده که میوه رسیده آن جنبه خوراکی، دارویی و صنعتی دارد. گیاه فیسالیس که دارای انواع یکساله و چندساله نیز است. از ارتفاعی حدود ۱۰۰ سانتیمتر برخوردار است. فیسالیس گیاه بومی کشور مکزیک بوده و از آنجا به سراسر اروپا انتشار یافته است. میزان تولید آن در سال ۲۰۰۱ میلادی حدود ۶۰۰ تن گزارش شده که ۸۰ درصد آن به ایالات متحده صادر شده است. این سبزی میوهای جزو پنج سبزی برتر مکزیک محسوب شده و بهطور متوسط هر مکزیکی در سال، ۵/۳ کیلوگرم از آن را مصرف میکند. میوه فیسالیس که به گیلاس زمینی نیز شهرت دارد، دارای بافتی همچون گوجه فرنگی و طعمی همچون آناناس و توت فرنگی میباشد و از این جهت میوهای منحصربهفرد محسوب میشود. در کشورهایی مانند ترکیه فیسالیس از جایگاه ویژهای در زمینه صادرات برخوردار است. این گیاه در ایران به عروسک پشت پرده نیز معروف است و در کشورهای همسایه به نامهای گیلاس زمینی و فانوس چینی نیز شناخته میشود.
برگهای فیسالیس بهصورت متناوب و قلبی تا بیضوی شکل و کرک دار است و حاشیه برگها بهصورت ساده میباشد. طول دم برگ بین ۴ -۵ سانتیمتر و پهنک برگ به ابعاد ۶ در ۵/۳ سانتیمتر است. گلهای عروسک پشت پرده، در زاویه بین برگها و شاخه اصلی تولید میشوند و به رنگهای سفید، آبی، زرد و ارغوانی دیده میشوند گلآذین منفرد و هرمافرودیت، دارای گلهای متقارن با تخمدان تحتانی میباشد که از ۵ کاسبرگ پیوسته و ۵ گلبرگ به رنگ زرد کمرنگ با لکههای سیاه و کرک دار، ۵ پرچم و یک مادگی تشکیل گردیده است. تخمدان گلهای فیسالیس، دوبرچهای پیوسته بوده و تخمکهای زیادی در هر برچه به رنگ سبز روشن و بدون کرک در آن دیده میشود. لازم به ذکر است که فیسالیس تقریباً در سرتاسر سال گلدهی و باردهی دارد. ریشه گیاه عروسک پشت پرده، افشان و سطحی هست. البته در برخی از گونهها اندامی شبیه ریزوم نیز دیده میشود. ساقه فیسالیس راست، چهارگوش و توخالی و بدون دم برگ است. میوه عروسک پشت پرده از نوع سته بوده و در پوششی از کاسبرگ محصور شده است. این میوه دارای رنگهای فیسالیس زرد، فیسالیس نارنجی، فیسالیس بنفش، فیسالیس سبز و فیسالیس قرمز است و مقدار زیادی دانه به رنگ قهوهای مایل به زرد دارد. لازم به ذکر است طول میوه تقریباً ۳ سانتیمتر و قطر آن، به ۵/۲ سانتیمتر میرسد.
کاشت
فیسالیس گیاهی است کمتوقع و مناسب برای اقلیمهای نیمه گرمسیری. اگرچه ارقامی از این گیاه در کوهستانها و مناطق سردسیری رشد میکنند اما برای تولید تجاری و اقتصادی، کشت و پرورش آن در فضاهای بسته اعم از زیرپوشش پلاستیک یا سایهبان صورت میگیرد. با اینکه فیسالیس جزو گیاهان بیتفاوت به طول روز بوده اما نیاز به حداقل ۹-۸ ساعت نور آفتاب دارد. چنانچه این گیاه در شرایط نور زیاد قرار گیرد بایستی از سایهبانهای ۳۰% برای کنترل نور استفاده نمود. از نظر دما، صفر فیزیولوژیک این گیاه، ۳/۶ درجه سانتیگراد است. اولین جوانههای گل در ۵/۵ درجه ظاهر میشوند و میوه دهی در ۵/۱۰ درجه اتفاق میافتد. دمای مناسب جوانهزنی دانه فیسالیس، ۲۱ درجه سانتیگراد (ظرف ۱۰ ساعت) و یا ۳۲ درجه (ظرف ۱۴ ساعت) است. اگر دمای خاک برای جوانهزنی، ۲۵ درجه سانتیگراد باشد، مناسبترین دما تلقی میگردد. بافت خاک مناسب برای کاشت فیسالیس، خاک سبک لومی شنی با pH بین ۸ – ۵/۴ است. همچون سایر گیاهان این خانواده نسبت به EC بالاتر از ۴ نیز متحمل است. تغذیه گیاهی جهت افزایش تولید بسیار ضروری است اما نسبت به خاکهای فقیر نیز متحمل میباشد. نیاز این گیاه به آبیاری، در طول فصل رشد بالاست اما در زمان رسیدن محصول، نیاز آبی آن کاهش مییابد. در هر صورت برای ۱۰۰۰ مترمربع گلخانه فیسالیس، ۵/۱ مترمکعب در روز آب نیاز است. در هر دوره کشت برای آبیاری فیسالیس برای هر ۱۰۰۰ مترمربع، بهطور متوسط ۸ – ۷ مترمکعب آب نیاز است. این گیاه در زمان تولید میوه نیاز آبی کمتری داشته و در پایان دوره تولید از آبیاری بینیاز میگردد.
خواص
میوه فیسالیس دارای بافتی همچون گوجه فرنگی و ترکیبی از طعم میوههای توت فرنگی، گیلاس، کیوی و آناناس است. این میوه از رده گیاهان تکلپهای و از رسته بادمجان سانان است که به دلیل قرار گرفتن در لفاف کاغذی شکل فاقد هرگونه آلودگی و عوامل بیماریزا است و بدون نگهداری در یخچال بیش از ۱۰ روز ماندگاری دارد و در صورت نگهداری در یخچال حدود ۲ ماه مدت زمان ماندگاری این میوه نیز افزایش مییابد. از نظر خواص فیسالیس، این میوه سرشار از ویتامینهای A، E، C، P و F و مواد معدنی آهن، فسفر، پتاسیم و منیزیم و سرشار از آنتیاکسیدان و ضدسرطان است. فیسالیس منبع غنی و طبیعی از آنتیاکسیدانها بوده و ویتامینهای A، E، C، P و F را در خود دارد. این میوه بدن انسان را در مقابل خنثیسازی رادیکالهای آزاد که موجب بروز بیماریهایی چون سرطان، سکته قلبی، پروستات، آسم و آلرژی میشود، حفاظت میکند. فیسالیس غنی از مواد معدنی مانند آهن، پتاسیم، فسفر و منیزیم است.
نحوه مصرف
همانطور که قبلاً ذکر شد میوه فیسالیس توسط یک پوسته کاغذی غیرمعمول احاطه شده است. بنابراین هنگام مصرف فیسالیس، در مرحله اول شما نیاز به جدا کردن پوست از میوه دارید. این کار به این دلیل است که پوسته غیرخوراکی است. ازاینرو حذف آن از میوه ضروری میباشد. بعد از برداشتن پوسته میوه را با آب بشویید و سپس آن را یا بهصورت خام مصرف کنید و یا میتوانید بهصورت پخته شده به انواعی از غذاهای اضافه کنید. میوه فیسالیس برش داده شده میتوانند به هر نوع سالادی اضافه شوند. این میوه طعم ترش و شیرینی را به غذاها میدهد. در مقایسه با فیسالیس خام نوع خشک این میوه حاوی مواد تغذیهای متمرکزتری میباشد؛ بنابراین مصرف منظم فیسالیس خشک قطعاً میتواند مصرف مواد تغذیهای شما را به حداکثر برساند. بافت این میوه خشک شده نرم و چروکیده و شبیه یک کشمش میباشد. ازآنجا که این میوه باعث افزایش بالقوه انرژی میگردد، آنها اغلب به شکلاتهای انرژیزا اضافه میشوند.
برای خرید بذر فیسالیس و سایر صیفی جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.
همچنین از راههای زیر نیز میتوانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:
۱- مراجعه به صفحه اینستاگرامی به آدرس:
https://www.instagram.com/zerafat.shop
۲- مراجعه به کانال تلگرامی به آدرس:
۳- تماس با شماره موبایل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۸۳۳